افسردگی بعد از زایمان و درمان آن

افسردگی بعد از زایمان چیست؟

افسردگی بعد از زایمان یک بیماری جدی بوده که می تواند در چند ماه اول پس از زایمان رخ دهد. همچنین ممکن است این اختلال بعد از سقط جنین و یا مرده زایی نیز بروز کند.

افسردگی بعد از زایمان می تواند باعث شود که شما احساس غمگین بودن، نا امیدی و پوچی کنید. همچنین ممکن است در مراقبت و برقراری ارتباط عاطفی با نوزادتان با مشکل مواجه شوید.

افسردگی بعد از زایمان با احساس غم و اندوه بچه دار شدن متفاوت است. احساس غم و اندوه بچه دار شدن در بسیاری از زنان در دو هفته ی اول بعد از زایمان رخ می دهد. حس غم و اندوه بچه دار شدن ممکن است باعث اختلالات خواب، بدخلقی، گریه و درگیری شدید فکری شود.

ممکن است این احساس ها را همزمان با احساس خوشحالی ناشی از بچه دار شدن داشته باشید. اما این احساس غم و اندوه بعد از بچه دار شدن معمولا بعد از دو هفته بهبود می یابد. علائم افسردگی بعد از زایمان ممکن است تا ماه ها بعد از زایمان نیز وجود داشته باشد.

 

در مواردی نادر، ممکن است بعد از زایمان شخص به نوع شدیدی از افسردگی بعد از زایمان که به آن جنون بعد از زایمان گفته می شود دچار شود. او ممکن است اعمالی عجیب و غریب انجام دهد، چیزهایی ببیند و یا بشنود که وجود ندارند و یک خطر برای خود و نوزاد محسوب شود. این حالت یک حالت اورژانسی بوده زیرا ممکن است به مرور بدتر شده و به خطری برای خود بیمار و یا دیگران بدل شود.

 

اقدام برای درمان افسردگی بعد از زایمان بسیار مهم است. هر چه سریعتر درمان افسردگی بعد از زایمان آغاز شود، افسردگی سریعتر بهبود می یابد و می توانید از بچه دار شدنتان لذت ببرید.

 

علل افسردگی بعد از زایمان

به نظر می رسد که افسردگی بعد از زایمان به علت تغییرات در سطوح هورمون ها بعد از بارداری به وجود می آید. هر زنی می تواند به افسردگی بعد از زایمان مبتلا شود و این بیماری می تواند بعد از سقط جنین و مرده زایی نیز بروز کند. در موارد زیر احتمال بیشتری برای ابتلا به افسردگی بعد از زایمانوجود دارد:

  • شما قبلا بیماری افسردگی و یا افسردگی پس از زایمان را تجربه کرده باشید.
  • شما از حمایت ضعیفی از طرف همسر، خانواده و یا دوستانتان برخوردار باشید.
  • نوزاد شما بیمار باشد و یا گریه های طولانی مدت ( کولیک شیرخواران) داشته باشد.
  • استرس بسیار زیادی در زندگی شما وجود داشته باشد.
  • اگر در خانواده ی شما سابقه اختلال دو قطبی وجود داشته باشد، احتمال ابتلای شما به جنون پس از زایمان بیشتر می شود.

​علائم افسردگی پس از زایمان

شخصی که به بیماری افسردگی پس از زایمان دچار می شود ممکن است علائمی شبیه به موارد زیر داشته باشد:

 

  • لذت نبردن از کارهای روزمره

عدم احساس گرسنگی و احتمالا کاهش وزن (در برخی موارد این حالت برعکس بوده و این احساس به صورت گرسنگی بیش از حد و افزایش وزن بروز می کند.)

  • مشکلات خواب
  • عدم توانایی در تمرکز کردن

این علائم ممکن است در اولین و یا دومین روز پس از زایمان بروز کنند و یا ممکن است بعد از اتمام علائم احساس غم و اندوه بعد از بچه دار شدن که دو هفته به طول می انجامد، بروز کند.

شخصی که به جنون پس از بارداری مبتلا می شود ممکن است احساس کند که از نوزادش دور نگه داشته شده است و یا صداهایی را بشنود و یا چیزهایی را ببیند که وجود ندارند. برخی از زنان مبتلا به بیماری افسردگی بعد از زایمان، ممکن است به خودکشی و یا آسیب رساندن به نوزادشان نیز فکر کنند اما افراد مبتلا به جنون پس از زایمان ممکن است حس کنند که این کار را کرده اند.

اگر فکر می کنید که ممکن است به خودتان، نوزاد و یا کسی دیگر آسیب بزنید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید و یا با مرکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید.

 

تشخیص افسردگی بعد از زایمان

در صورت مشاهده ی علائم افسردگی بعد از زایمان به پزشک مراجعه کنید. پزشک پس از انجام معاینات بالینی، سوالاتی را در مورد علائم این بیماری از شما خواهد پرسید.

حتما در مورد تمام علائم غم و اندوه بعد از زایمانی که تجربه کرده اید و یا می کنید به پزشکتان توضیح بدهید. پزشک شما تمام احساس های شما را پیگیری می کند تا بتواند مشکل احتمالی شما را تشخیص دهد.

چگونه بفهمم که دچار افسردگی بعد از زایمان شده ام؟

پزشک شما بهتر از هر فرد دیگری تشخیص خواهد داد که شما دچار این اختلال شده اید یا خیر. خودتان نیز ممکن است متوجه علائمی شوید که عبارتند از:

 

- بی خوابی

- تمایل به گریه یا اندوه شدید که تمام روز ادامه داشته باشد

- کاهش علاقه نسبت به انجام بسیاری از فعالیت ها

- اشکال در تمرکز حواس

- تغییر اشتها

- اضطراب

- اختلالات خلق و تحریک پذیری

- احساس گناه شدید

- حملات پانیک (علائم آن عبارتند از افزایش ضربان قلب، سرگیجه، منگی، احساس وقوع یک اتفاق ناگوار)

- افکار خودکشی

مهم است که تفاوت بین تغییرات طبیعی روحی به دنبال تولد نوزاد را با حالاتی که نیاز به درمان دارد، بدانید. تنها احساس شما نیست که نشان می دهد مشکلی وجود دارد، بلکه شدت و تعداد دفعات آن احساس و مدتی که طول می کشد بسیار حائز اهمیت است.

به عبارت دیگر بسیاری از مادران در طول ماه های اول پس از تولد نوزاد، احساس اندوه و اضطراب دارند. ولی اگر شما تمام روز در حال گریه کردن هستید و این حالت چند روز متوالی طول می کشد و نیز دچار حملات پانیک می شوید، حتماً باید به پزشک مراجعه کنید.

افسردگی سزارینی ها بعد از زایمان(Cesarean section postpartum depression)

افسردگی بعد از زایمان با علائمی همچون سستی و بیحالی، حس ناخوشایند به زندگی، ناامیدی، داشتن افکار منفی به زندگی، پایین آمدن آستانه تحمل و پرخاشگری همراه است.

با اینکه وزارت بهداشت تلاش های گسترده ای برای ترغیب زنان به زایمان طبیعی آغاز کرده، اما هنوز هم کش و قوس بر سر اینکه زایمان طبیعی بهتر است یا سزارین، عوارض کدامیک کمتر است و کدام مزایای بیشتری دارد، ادامه دارد.

در این میان عارضه جدیدی که به عوارض متعدد سزارین نسبت داده شده افسردگی پس از زایمان است و پژوهشگران دانشگاه شهید بهشتی ادعا کرده اند که این اختلال در زنانی که سزارین کرده اند، بیشتر مشاهده می شود. تردید ما در مورد اینکه این ادعا تا چه حد مبنا و پایه علمی دارد و می توان آن را به همه زنان تعمیم داد، بهانه ای شد تا موضوع را با چند متخصص مطرح کنیم. این کارشناسان که نظرهای متفاوت شان را در ادامه خواهید خواند، برای تان روشن می کنند که آیا قرار است با زایمان سزارین خود را در معرض خطری جز مشکلات جسمی قرار دهید یا خیر.

دکتر رزاقی، روانشناس و مدرس دانشگاه آزاد:افسردگی پس از زایمان با علائمی همچون سستی و بیحالی، حس ناخوشایند به زندگی، ناامیدی، داشتن افکار منفی به زندگی، پایین آمدن آستانه تحمل، پرخاشگری، اختلال در خواب (کم خوابی یا پرخوابی)، اختلال در روابط جنسی، اختلال در نوع تغذیه، زود گریه کردن، عدم تمایل به حضور در اجتماع و عدم رعایت نظافت شخصی و عمومی درخانه همراه است.

اما در اینکه افسردگی بعد از زایمان در سزارین بیش از زایمان طبیعی دیده می شود، باید بگوییم که دلیل محکم تری از نشانه های پزشکی کلینیکی وجود دارد تا وقوع افسردگی بعد از زایمان را در زنانی که به روش سزارین نوزادشان را به دنیا آورده اند، رد کنیم. زیرا اصطلاح و شناسایی افسردگی پس از زایمان، در گذشته و دورانی مطرح شده است که میزان زایمان طبیعی در زنان بیش از سزارین بود. این در حالی است که امروزه زایمان سزارین در دو دهه گذشته شکل و رواج بیشتری به خود گرفته است. پس نتیجه می گیریم که احتمال بروز افسردگی در زنان سزارینی با دلایل محکم و قوی همراه نیست. از سوی دیگر هیچ ارتباط معناداری نیز بین خروج زودهنگام بچه از شکم در سزارین و بروز افسردگی در مادر وجود ندارد.

 

مادری که به روش طبیعی قرار است زایمان کند و ساعت هشت صبح می آید و در بیمارستان بستری شده و چهار بعد از ظهر نوزادش را به دنیا می آورد و مادری که تصمیم گرفته به روش سزارین زایمان کند و زایمانش مدت زمان کوتاهی طول می کشد، از نظر زمانی هیچ تفاوتی با هم ندارند.

اما نکته مهمی که باید به آن توجه داشت وجود زمینه افسردگی در مادر است. یعنی اگر زنی زمینه ارثی افسردگی دارد یا تجربه افسردگی در گذشته را داشته است، معمولا ما احتمال بیشتری می دهیم که پس از سزارین مبتلا به افسردگی شود یا افسردگی پنهانی که سال های سال به همراه داشته اما تا به حال فرصت ظهور پیدا نکرده است را نشان دهد.

درمان افسردگی بعد از زایمان

درمان افسردگی بعد از زایمان به کمک دارو های ضد افسردگی و مشاوره انجام می شود. زنانی که افسردگی بعد از زایمان آنها خفیف است ممکن است تنها با مشاوره درمان شوند. اما در بسیاری از موارد هر دو روش مشاوره و دارو های ضد افسردگی لازم می شود. تصور می شود که برخی از دارو های ضدافسردگی برای مادرانی که به نوزاد شیر خودشان را می دهند، بی خطر باشد.

برای اینکه بتوانید سریعتر بهبود بیابید حتما رژیم غذایی مناسب و سالم داشته باشید، هر روز کمی ورزش کنید و به اندازه کافی بخوابید. از خانواده و دوستانتان بخواهید که از شما حمایت کنند.

سعی کنید از این قضیه که شما به این بیماری مبتلا شده اید نسبت به خودتان احساس بدی نداشته باشید. این به این معنی نیست که شما مادر بدی هستید. بسیاری از زنان از افسردگی بعد از زایمان رنج می برند. کمی زمان می برد اما شما با استفاده از روش های درمانی به مرور بهبود می یابید.

اگر شما دچار افسردگی بعد از زایمان هستید ...

افسردگی بعد از زایمان بر خلاف تصور برخی از افراد، یک بیماری و وضعیت پزشکیست نه نشانه ای از ضعف بعد از زایمان. با خودتان و افرادی که از شما مراقبت می کنند صادق باشید. در مورد مشکلتان با آنها صحبت کنید. شما، پزشکتان، خانواده و دوستانتان می توانید با هم برای درمان این بیماری یک تیم شوید و همکاری داشته باشید.

 

واما کارهایی که باید در خانه انجام دهید تا با افسردگی بعد از زایمان مقابله کنید:

- برای بیرون رفتن و ملاقات با دوستانتان یک برنامه منظم ترتیب دهید و از آنها بخواهید که به صورت منظم با شما تماس گرفته و به ملاقات شما بیایند. دور بودن از جمع می تواند افسردگی را بدتر کند مخصوصاً اگر با استرسِ بزرگ کردن یک نوزاد نیز همراه باشد.

- رژیم غذایی متعادل داشته باشید. اگر اشتهایتان کم است می توانید در طول روز از میان وعده های سبک استفاده کنید. میتوانید از پزشکتان بخواهید که در صورت لزوم برای شما مکمل های غذایی تجویز کند.

- ورزش منظم روزانه داشته باشید به عنوان مثال در فضای باز قدم بزنید. ورزش به شما کمک می کند که خلق و خوی شما بهتر شده و سرحال شوید.

- تا جایی که امکان دارد در معرض نور خورشید قرار بگیرید. پرده های خانه را کنار بزنید و تا جایی که امکان دارد در طول روز از خانه بیرون بروید.

- برای تهیه غذا و سایر کارهای خانه، از دوستان و یا اعضای خانواده و همسرتان کمک بگیرید. دوستان و اعضای خانواده معمولا از کمک کردن به شما خوشحال می شوند.

- خود درمانی ممنوع، از مصرف کافئین و همچنین مصرف خودسرانه دارو برای بهبود وضعیتتان اکیدا خودداری کنید. اگر علائمی از افسردگی بعد از زایمان دارید به پزشک مراجعه کرده و با ایشان مشورت کنید.

- بیش از اندازه کار نکنید. تا جایی که می توانید استراحت کنید و بخوابید. خستگی می تواند افسردگی بعد از زایمان را بدتر کند.

- اگر گروهی را برای حمایت از کسانی که تازه مادر شده اند، می شناسید در آن عضو شوید. هیچ کس به اندازه ی کسی که مثل شما تازه مادر شده است نمی تواند حال شما را درک کند و از شما حمایت کند.

 

پتانسیل بروز خشونت های خانگی زمانی که زن خانه باردار است و یا بعد از تولد نوزاد افزایش می یابد. در صورتی که همسر شما نسبت به شما خشونت اعمال می کند و یا از شما سوء استفاده عاطفی می کند بدانید که شما و نوزادتان به لحاظ جسمی نیز در خطر قرار دارید و این برخورد احتمال بروز افسردگیِ بعد از زایمان را در شما افزایش می دهد. در چنین وضعیتی بیش از هر موقعیت دیگری شما و نوزادتان نیاز به کمک و حمایت دارید. در این زمینه با پزشک و یا مشاور خانواده مشورت کنید.

 

 

دانلودpdf مقاله : افسردگی بعد از زایمان و درمان آن
 افسردگی درمان افسردگی افسردگی بعد از زایمان درمان افسردگی بعد از زایمان

مطالب مرتبط